ҚР Еңбек кодексіне сәйкес, тәртіптік жаза – белгілі бір дисциплинарлық қателік жіберген жұмысшыға әсер ету шарасы болып табылады.
Дисциплинарлық теріс қылық – жұмысшының еңбек тәртібін бұзуы, сондай-ақ, жұмыстағы міндеттерін орындамауы және қате орындауы.
Еңбек тәртібі – жұмыс беруші мен жұмысшының Қазақстан республикасының нормативтік құқықтық актілерінде және жұмыс берушінің актілерінде белгіленген міндеттемелерді тиісінше орындауы.
Егер жұмыс берушінің актілерінде «жұмысшы Қауіпсіздік кеңесі отырыстарына қатысуы тиіс» деп жазылған болса тәртіптік жаза қолданылғаны дұрыс.

Барлық қондырғыларды бір мезетте ауыстыру мүмкін емес. Сондықтан, компанияда Қауіпсіздік және қондырғыларды сатылап жаңғырту арқылы қайта жарақтандыру жөніндегі жоспар бар. Бұл Жоспардың жүзеге асырылу барысын Қазақмыс басшылары жіті бақылап отыр.

ҚР Еңбек кодексінде былай делінген:
«...
- Жұмысшы жұмыс беруші ұсынған жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын тиісінше пайдалануға және қолдануға міндетті.
- Жұмыс беруші қауіпсіздік пен еңбекті қорғау талаптарын бұзған қызметкерлерді жұмыстан шығаруға және тәртіптік жауапкершілікке тартуға құқылы».

ҚР Еңбек кодексінде былай делінген:
«... – жұмысшы жұмыс беруші ұсынған жеке және ұжымдық қорғаныс құралдарын мақсатқа сай пайдалануға міндетті.
- жұмыс беруші қауіпсіздік пен еңбек қорғау тәртібін бұзған жұмысшыларды қызметтен босатуға немесе дисциплинарлық жауапкершілікке тартуға құқылы».

Заң бұзушылықтар туралы хабарлау саясаты негізінде «Қазақмыс» ЖШС-де «шұғыл желі» жұмыс істейді. Оған халықаралық «Safecall Limited» компаниясы қызмет көрсетеді. «Сенім телефонының» қызметі мен хабарламаларды қабылдау тәртібі туралы ақпарат Корпорацияның төмендегі сайттарында: www.kazakhmys/com; http: //umts. kazakhmys.kz және Корпорацияның ақпараттық стендтерінде жарияланады. Немесе 952 384 телефонына хабарласуға болады.

Корпорацияда «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС-дегі қауіпсіздік және еңбекті қорғаудың сигнал парақшасы туралы» Ереже бар. Ол жұмысшының басшылықты кәсіпорындағы қауіпсіздік пен еңбек қорғау талаптарының бұзылуы, «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС-нің өндіріс алаңдарындағы апаттар, оқиғалар мен шағын жарақаттар туралы құлағдар етуіне арналған.

Өндірісте болатын жарақаттарды саралау барысында бақытсыз оқиғаларға түрткі болатын негізгі себептер анықталып, жұмыс барысында міндетті түрде сақталуы тиісті қауіпсіздіктің түбегейлі 10 қадамы белгіленді. Аталған 10 талапты корпорациыя қызметкерлері тегіс орындауға міндетті. Сонымен қатар, бұл талап корпорация қызметкерлерінің әрқайсысының еңбек келісімшартына қосымша келісім ретінде бекітілген.
Қауіпсіздіктің 10 ережесімен танысу үшін мына сілтемені қараңыз.

«ЖЦМ» ӨБ-де жыртып отыратын талон жүйесі енгізілді.
Техника қауіпсіздігі бойынша Жыртылып отыратын талон кітапшасын енгізудегі мақсат не? «ЖЦМ» ӨБ-дегі әр жұмысшының өз міндетін орындау барысында жеке жауапкершілігін арттыру, қолданыстағы талаптар мен нормалардан, нұсқаулардан, стандарттар мен ҚР және «Қазақмыс» корпорациясы» ЖШС белгілеген өзге де техника қауіпсіздігі туралы құжаттарда көрсетілген талаптардың бұзылғанын анықтау және сол кемшіліктерді жою болып табылады.
Кітаптың түрлі-түсті үш беті болады. Басшылық жұмысшының ТҚ мен ЕҚ, нұсқаулық талаптарын бұзғанын байқаған сәтте жұмысшының Кітапшасынан тиісті парақшаны жыртып алады. Жіберілген заң бұзушылықтың деңгейіне қарай жұмысшыларға мынадай жаза қолданылады:
- №1 талон тәркіленгенде - «жасыл түсті талон» - жұмысшыға дисциплинарлық жаза қолданылады (ескерту, сөгіс жариялау, қатаң сөгіс жариялау);
- №2 талон алынғанда – «сары түсті талон» - жұмысшы 15 күн жұмыстан босатылады және «Корпорацияның технологиялық колледжі» ЖМ жанындағы Даярлау және қайта даярлау орталығына оқуға жіберіледі. Ол оқуды бітіргеннен кейін өкілетті орган өкілдерінен құралған комиссия алдында емтихан тапсырады.
- №3 талон жыртып алынғанда – «қызыл түсті талон» – жұмысшымен еңбек келісімшарты бұзылады.

Қазақстан республикасының Еңбек кодексіне сәйкес, бақытсыз жағдайды тексеру нәтижесімен келіспеген жағдайда немесе оқиға туралы акті дер кезінде толтырылмаған жағдайда, зардап шегуші (немесе оның сенімді адамы, ұйым қызметкерлерінің өкілі) басшыларға хат жаза алады. Хат жазбаша жазылады. Басшылар олардың арызын он күн ішінде қарап шығып, тиісті шешім қабылдауы тиіс.
Оқиғаны тексеру, рәсімдеу және тіркеу мәселесі бойынша жұмысшы мен жұмыс беруші (жұмысшы мен мемлекеттік еңбек инспекторы немесе төтенше жағдайлардың алдын-алу және салдарын жою жөніндегі мемлекеттік инспектор) арасында туындаған келіспеушіліктер жоғарыдағы мемлекеттік еңбек инспекторы арқылы немесе сот арқылы реттеледі.

«Аннуитеттік келісімшарттарт бекіту тәртібі туралы ережеге» сәйкес, жұмысшының өмірі мен денсаулығына келтірілген зиян үшін төленетін өтемақыны аннуитеттік келісімшарт бекітілген сақтандыру компаниясы төлейді.
Қазақстан республикасының «Мүгедектік, асыраушысынан айырылу және жасына қарай төленетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы туралы» заңы бойынша, мүгедектік жәрдемақы жұмысшы мүгедек болған жағдайда төленеді. Мүгедектік жәрдемақы мүгедектік алған күннен бастап үш күн ішінде (өтініш білдіргеннен кейін ары кетсе 3 ай ішінде) тағайындалуы тиіс. Жәрдемақыны азаматтарға өкілетті мемлекеттік органдар тағайындайды.